Nghiên cứu: ChatGPT vượt trội bác sĩ về khả năng thấu cảm

Giới thiệu

Kể từ khi ra mắt, ChatGPT đã thu hút sự chú ý rộng rãi về những thành tích vượt trội trong lĩnh vực y tế. Ví dụ, trong kỳ thi quốc gia y khoa ở Đức, điểm trung bình của ChatGPT đạt 74,6%, vượt qua cả sinh viên y khoa, và trả lời đúng 88,1% trong số 630 câu hỏi. Trong ứng dụng y tế thực tế, ChatGPT đã đưa ra các câu trả lời khá chính xác cho 284 truy vấn y tế thuộc 17 chuyên khoa khác nhau và liên tục cải thiện hiệu suất thông qua học tăng cường. Trong lĩnh vực y học thể thao chỉnh hình, độ chính xác trong câu trả lời cho các câu hỏi mẫu cũng đạt 65%.

Bối cảnh và phương pháp nghiên cứu

Để khám phá thêm tiềm năng ứng dụng của ChatGPT trong lĩnh vực y tế, các nhà nghiên cứu tại Phòng khám BG ở Ludwigshafen, Đức, đã tiến hành một nghiên cứu so sánh. Họ đã chọn 100 câu hỏi liên quan đến sức khỏe từ năm chuyên khoa y tế chính: phẫu thuật chấn thương, phẫu thuật tổng quát, tai mũi họng, nhi khoa và nội khoa, đồng thời so sánh câu trả lời của ChatGPT với các chuyên gia có kinh nghiệm (EP). Kết quả nghiên cứu cho thấy ChatGPT vượt trội hơn các chuyên gia cả về khả năng thấu cảm và tính thực tế.

Để đánh giá toàn diện nhận thức của bệnh nhân về trợ lý AI, các nhà nghiên cứu đã sử dụng phương pháp đa bước:

Thu thập câu hỏi: 100 câu hỏi liên quan đến sức khỏe công khai đã được thu thập từ một nền tảng trực tuyến dành cho bệnh nhân, bao gồm năm chuyên khoa y tế nói trên, mỗi chuyên khoa chọn 20 câu hỏi.
Tạo câu trả lời: Sử dụng ChatGPT-4.0 để tạo ra câu trả lời cho 100 câu hỏi này và so sánh với câu trả lời của các chuyên gia từ cùng một nền tảng.
Ẩn danh hóa: Tất cả các câu hỏi và câu trả lời đều được ẩn danh hóa và đóng gói thành 10 bộ dữ liệu, mỗi bộ chứa 10 câu hỏi.
Đánh giá: Các bộ dữ liệu này được phân phối cho bệnh nhân và bác sĩ để đánh giá. Bệnh nhân chủ yếu tập trung vào khả năng thấu cảm và tính thực tế của câu trả lời, trong khi bác sĩ ngoài việc đánh giá khả năng thấu cảm và tính thực tế còn đánh giá tính chính xác và các nguy cơ tiềm ẩn của câu trả lời.

Để đảm bảo tính công bằng của đánh giá, tất cả những người tham gia đều không biết câu trả lời do ChatGPT hay chuyên gia cung cấp trong quá trình đánh giá. Ngoài ra, nhóm nghiên cứu còn thu thập thông tin cơ bản của bệnh nhân như tuổi, giới tính và số năm kinh nghiệm của bác sĩ để phân tích thêm ảnh hưởng của các yếu tố này đến kết quả đánh giá.

Phân tích kết quả đánh giá

Đánh giá của bệnh nhân

Bệnh nhân đánh giá cao các câu trả lời của ChatGPT.

Thấu cảm: Điểm trung bình của ChatGPT là 4,2 (sai số chuẩn 0,15), trong khi điểm trung bình của các chuyên gia là 3,8 (sai số chuẩn 0,18).
Tính thực tế: Điểm trung bình của ChatGPT là 4,1, trong khi điểm trung bình của các chuyên gia là 3,7.

Những kết quả này cho thấy bệnh nhân thường thấy câu trả lời của ChatGPT thấu cảm và thiết thực hơn so với câu trả lời của các chuyên gia. Phân tích sâu hơn cho thấy tuổi tác và giới tính của bệnh nhân không ảnh hưởng đáng kể đến kết quả đánh giá, nhưng trình độ học vấn và địa vị kinh tế xã hội của bệnh nhân có thể ảnh hưởng đến mức độ chấp nhận ChatGPT của họ. Do nghiên cứu không thu thập dữ liệu về khía cạnh này, nên không thể phân tích chi tiết.

Đánh giá của bác sĩ

Các bác sĩ cũng đánh giá tích cực về câu trả lời của ChatGPT.

Thấu cảm: Điểm trung bình của ChatGPT là 4,3, trong khi điểm trung bình của các chuyên gia là 3,9.
Tính thực tế: Điểm trung bình của ChatGPT là 4,2 (sai số chuẩn 0,15), trong khi điểm trung bình của các chuyên gia là 3,8 (sai số chuẩn 0,17).
Tính chính xác: Điểm trung bình của ChatGPT là 4,5 (sai số chuẩn 0,13), trong khi điểm trung bình của các chuyên gia là 4,1 (sai số chuẩn 0,15).
Nguy cơ tiềm ẩn: Điểm trung bình về nguy cơ tiềm ẩn của ChatGPT là 1,2 (sai số chuẩn 0,08), trong khi điểm trung bình về nguy cơ tiềm ẩn của các chuyên gia là 1,5 (sai số chuẩn 0,10).

Những dữ liệu này cho thấy ChatGPT không chỉ thể hiện xuất sắc về khả năng thấu cảm, tính thực tế và tính chính xác mà còn vượt trội hơn các chuyên gia về các nguy cơ tiềm ẩn.

Thảo luận chi tiết về kết quả nghiên cứu

Sự vượt trội của ChatGPT về khả năng thấu cảm

Một trong những phát hiện đáng chú ý nhất của nghiên cứu này là sự vượt trội của ChatGPT về khả năng thấu cảm so với các chuyên gia y tế. Điều này có thể bắt nguồn từ cách mà ChatGPT được đào tạo, nó được tiếp xúc với một lượng lớn dữ liệu văn bản, bao gồm cả những cuộc trò chuyện mang tính đồng cảm và hỗ trợ. Điều này giúp ChatGPT học được cách sử dụng ngôn ngữ một cách nhạy bén và hiểu được cảm xúc của người khác. Mặt khác, các bác sĩ có thể bị hạn chế về thời gian và nguồn lực, điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng thể hiện sự đồng cảm trong các tương tác với bệnh nhân.

Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng sự đồng cảm của ChatGPT chỉ là sự đồng cảm được mô phỏng dựa trên dữ liệu và không phải là sự đồng cảm thực sự của con người. Điều này có nghĩa là ChatGPT có thể không hiểu đầy đủ các sắc thái và phức tạp của cảm xúc con người, và không thể thay thế hoàn toàn sự đồng cảm của một bác sĩ thực thụ.

Tính thực tế và hiệu quả của ChatGPT trong tư vấn y tế

Ngoài khả năng thấu cảm, ChatGPT còn được đánh giá cao về tính thực tế trong việc cung cấp thông tin y tế. Các câu trả lời của ChatGPT thường rõ ràng, ngắn gọn và dễ hiểu, giúp bệnh nhân nhanh chóng nắm bắt được thông tin cần thiết. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh người bệnh thường cảm thấy lo lắng và hoang mang khi đối mặt với các vấn đề sức khỏe.

Tuy nhiên, cần phải cẩn trọng khi sử dụng ChatGPT để tư vấn y tế. Mặc dù ChatGPT có thể cung cấp thông tin chính xác, nhưng nó không thể thay thế được sự chẩn đoán và điều trị của các bác sĩ chuyên khoa. Do đó, người bệnh nên sử dụng thông tin từ ChatGPT như một nguồn tham khảo và luôn tìm đến các chuyên gia y tế để được tư vấn và điều trị phù hợp.

Những hạn chế và thách thức của việc sử dụng ChatGPT trong y tế

Mặc dù có nhiều ưu điểm, việc sử dụng ChatGPT trong y tế cũng đối mặt với một số hạn chế và thách thức.

Thiếu sự hiểu biết sâu sắc về ngữ cảnh: ChatGPT có thể gặp khó khăn trong việc hiểu các ngữ cảnh phức tạp và các yếu tố cá nhân của bệnh nhân, điều này có thể dẫn đến những câu trả lời không phù hợp hoặc không chính xác.
Rủi ro về thông tin sai lệch: Mặc dù ChatGPT được đào tạo trên một lượng lớn dữ liệu, nhưng vẫn có rủi ro về thông tin sai lệch hoặc không đầy đủ. Điều này có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe của người bệnh.
Vấn đề về đạo đức: Việc sử dụng ChatGPT trong y tế đặt ra nhiều vấn đề về đạo đức, chẳng hạn như sự riêng tư của bệnh nhân, trách nhiệm của nhà cung cấp dịch vụ và sự tin tưởng của người bệnh vào công nghệ.

Do đó, cần phải có các quy định và hướng dẫn rõ ràng về việc sử dụng ChatGPT trong y tế để đảm bảo an toàn và hiệu quả cho người bệnh.

Tiềm năng và ứng dụng của ChatGPT trong y tế

Bất chấp những thách thức, ChatGPT vẫn có tiềm năng to lớn trong việc cải thiện chất lượng dịch vụ y tế.

Cung cấp thông tin y tế dễ dàng: ChatGPT có thể cung cấp thông tin y tế nhanh chóng và dễ dàng cho người bệnh, giúp họ tiếp cận được kiến thức và hiểu biết về sức khỏe của mình.
Hỗ trợ bác sĩ trong công việc: ChatGPT có thể hỗ trợ bác sĩ trong việc chẩn đoán bệnh, lập kế hoạch điều trị và cung cấp thông tin cho bệnh nhân, giúp giảm tải công việc và nâng cao hiệu quả làm việc.
Cải thiện trải nghiệm của bệnh nhân: ChatGPT có thể tạo ra một trải nghiệm y tế tích cực hơn cho bệnh nhân, giúp họ cảm thấy thoải mái, tự tin và được quan tâm.
Mở rộng khả năng tiếp cận dịch vụ y tế: ChatGPT có thể giúp mở rộng khả năng tiếp cận dịch vụ y tế cho những người ở vùng sâu, vùng xa hoặc những người không có điều kiện tiếp cận các dịch vụ y tế truyền thống.

Với những tiềm năng này, ChatGPT có thể đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng một hệ thống y tế hiệu quả, công bằng và dễ tiếp cận hơn.

Kết luận

Nghiên cứu này đã cung cấp một cái nhìn sâu sắc về tiềm năng ứng dụng của ChatGPT trong lĩnh vực y tế. Kết quả nghiên cứu cho thấy ChatGPT không chỉ có khả năng cung cấp thông tin y tế chính xác mà còn thể hiện sự thấu cảm và tính thực tế cao hơn so với các chuyên gia y tế. Tuy nhiên, cần phải nhận thức rõ những hạn chế và thách thức của việc sử dụng ChatGPT trong y tế để đảm bảo an toàn và hiệu quả cho người bệnh. Trong tương lai, cần có thêm nhiều nghiên cứu và thử nghiệm để khám phá hết tiềm năng của công nghệ này trong việc cải thiện chất lượng dịch vụ y tế.